هر آنچه باید از گیتار کلاسیک بدانید

گیتار همیشه از محبوبیت بالایی بین نوازندگان برخوردار بوده است.همانطور که می دانید گیتار کلاسیک نیز یکی از انواع این ساز به شمار می آید.گیتار کلاسیک، سازی در ردهٔ سازهای زهی زخمه‌ای، که خود بخشی از خانوادهٔ سازهای زهی است، قرار می‌گیرد.

گیتار کلاسیک همچون پیانو، به نوازنده امکان اجرای اثرهایی با بافت کنترپوانتیک با ملودی‌های پیچیده و همچنین اثرهایی با بافت هارمونیک با توانایی اجرای چندین نت در یک زمان را می‌دهد. به همین دلیل این ساز، به عنوان سازی تک نواز شناخته شده‌است.

تاریخچه

گیتار کلاسیک دارای تاریخی کهن است که آغاز نامشخص و مبهمی دارد و در پیچ و تاب تاریخ گم شده‌است. اما آنچه که دانسته شده می‌باشد، این است که اجداد این آلت موسیقی در هزاره‌های اول و دوم قبل از میلاد در خاور نزدیک نواخته می‌شدند.

داستان‌هایی در مورد چگونگی هجرت اجداد گیتار از دربار هارون الرشید به سرزمین اندلس و شکوفایی آن در آنجا بارها بازگو شده‌است.

بسیاری بر این باورند که سرانجام، گیتار کلاسیک به شکل امروزی خود محصول تکامل یافتهٔ اروپا و به ویژه اسپانیا است.

اکثر گیتاریست‌های کلاسیک مطرح جهان اروپایی بوده‌اند.این واقعه تصادفی نیست.اروپا و به ویژه لندن به مثابه مهم‌ترین مقر دست اندر کاران گیتار بوده‌است.دیوید بدفورد و پیتر مکسول دیویس از جمله آهنگسازان انگلیسی بودند که این ساز را به انگلستان شناساندند و قطعات زیادی برای گیتار تصنیف کردند.

آموزش گیتار کلاسیک

شناخت گیتار کلاسیک از سایر گیتار ها

به احتمال بسیار زیاد گیتارهای خانواده‌ی الکتریک به سرعت قابل شناسایی خواهند بود، اما مابقی آنها کاسه‌های بزرگ تو خالی شبیه به عدد ۸ انگلیسی دارند.

در انتخاب، رنگ و وزن اصلا کمکی به ما نخواهد کرد، باید از  سیم‌های گیتار کمک بگیریم. گیتارها  شش سیم دارد (سه تا نایلونی و سه تا با روکش فلزی).

بخش‌های گیتار کلاسیک

ساختمان ساز

گیتار کلاسیک امروزی از ۶ تار و بدنه توخالی چوبی (تخته آوای سرو) ساخته می‌گردد. صفحه صدای این نوع گیتار معمولاً از چوب cedar یا spruce ساخته می‌شود که نوع cedar آن با صدای ظرف تر، گرم تری می‌باشد اما بلندی صدای کمتری دارد.

چوب پشت و بغل‌های گیتار که باید با چوب نسبتاً سخت تری ساخته شود تا استحکام زیادی داشته باشد که عموماً از چوب rosewood یا چوب‌های دیگر که به استحکام بالایی داشته باشد استفاده می‌شود. صفحه انگشت گذاری نیز معمولاً از چوب ماهون یا rosewood استفاده می‌شود. بخش‌های بنیادی گیتار بدین شرح است :

headstock: سردسته

nut: خرک

Machine heads: گوشی

Frets: پرده

Neck: گردن

Heel: پاشنه

Body: بدنه

Bridge: پل

Bottom deck: عرشه پایین

Sound board: تخته آوا (بدنه)

Body sides: پهلوی بدنه

Sound hole، with rosette inlay: دایره خروج صدا و رزیت

Strings: تارها

Saddle or Bridge nut: زین

Fretboard: تخته پرده

آموزش گیتار کلاسیک

فلامنکو و کلاسیک

گیتار دو دسته فلامنکو و کلاسیک  را در بر می گیرد، چرا که این دو دسته بسیار بهم شباهت دارند. در واقع چوبی که در صنعت ساخت این سازها بکار می رود دو جنس صدای متفاوت ایجاد می کند.

در گیتار کلاسیک، صدای عمیق‌تر و در گیتار فلامنکو چابکی و شدت صداها اهمیت دارد.

فاصله‌ی سیم‌ها تا صفحه‌ی صدا عموما در گیتار فلامنکو کمتر از گیتار کلاسیک است و  نوازندگان فلامنکو آسان‌تر و سریع‌تر به سیم‌ها ضربه بزنند و ضربه زدن به صفحه‌ی صدایی گیتار هم برایشان آسان‌تر باشد.

براساس این ویژگیها از هرکدام از این دو ساز  انتظارات متفاوتی می‌رود. نوازنده‌ی گیتار کلاسیک بیشتر دغدغه‌ی تکنوازی دارد اما گیتار فلامنکو با رقص و آواز آمیخته است و نوازنده نیازمند ایجاد صداهای قوی و ناگهانی است.

کوبیدن بر روی سیم و صفحه‌ی صدا در گیتار فلامنکو کاری طبیعی است؛ به همین منظور برای جلوگیری از آسیب دیدن صفحه‌ی صدا ورقه‌ای نازک به نام گلپیادور روی گیتار چسبانده می‌شود. در گیتار کلاسیک  هم گاهی  آهنگساز ضربه‌ای به بدنه‌ یا روی گیتار می زند اما در فلامنکو این ضربات بسیار بیشتر است.

نحوه گرفتن متفاوت ساز

از روی نحوه‌ی دست گرفتن این دو ساز توسط نوازنده هم می توانید پی به نوع آن ببرید. گیتاریستهای کلاسیک اغلب گیتار را روی پای چپ می‌گذارند و به کمک وسایلی گیتار را بالا نگه می‌دارند. این وسایل می‌تواند زیر پای نوازنده باشد یا روی پای او اما هر چه هست نتیجه‌اش بالا رفتن کاملا محسوس دسته‌ی گیتار است.

در فلامنکو گیتار را روی پای راست می‌گذارند و خبری از بالا بردن دسته‌ی ساز به شکلی که در کلاسیک می‌بینیم نیست.

گیتار کلاسیک برای چه نوع اجراهایی مناسب است؟

گیتار کلاسیک برای اجرای موسیقی کلاسیک مناسب است که  منظور از موسیقی کلاسیک گستره‌ی وسیعی است که آثار باخ و بتهوون و موتزارت و شوپن را در بر می‌گیرد. موسیقی کلاسیک فقط مربوط به گذشته نیست و در دنیای امروز موسیقیدانان زیادی تحت تاثیر این نوع موسیقی آهنگسازی می‌کنند.

اجرای موسیقی کلاسیک بخش مهمی از کار گیتار کلاسیک است.

گیتار کلاسیک با هر سازی مانند فلوت و ویولون یا ساکسیفون و درامز قادر به همنوازی است . از آنجایی که شدت صدای گیتار کلاسیک در حالتی که به سیم‌ها خیلی محکم ضربه نزنید در حدود شدت صدای انسان در حالت حرف زدن عادی است، پس تمرین گیتار کلاسیک مزاحمتی برای دیگران ایجاد نمی کند.

آموزش گیتار کلاسیک

نواختن گیتار کلاسیک

برای نواختن گیتار به دو شکل می‌توان به سیم‌ها ضربه زد، یا با انگشت سیم‌ها را به صدا در بیاورید و یا با مضراب یا همان پیک (Pick). چگونه ضربه زدن به سیم ها براساس سبک انتخابی است. اگر می‌خواهید موسیقی کلاسیک روی گیتارتان اجرا کنید.

مضراب را فراموش کنید و فقط از انگشتهایتان استفاده کنید. مضراب برای ریتم‌نوازی و اجرای ملودی‌ها در همراهی آواز مناسب است هرچند بعضی نوازندگان این کارها را هم با انگشت انجام می‌دهند. نوازندگانی که با انگشت به سیم‌ها ضربه می‌زنند امکان ساختن صداهای متنوع‌تری را با گیتار دارند.

نوازندگی با مضراب در برخی مواقع – سریع نواختن روی تک سیم‌ها- و در سبک‌هایی نظیر موسیقی‌ پاپ ترجیح داده می‌شود. هر کدام از این روش‌ها نیازمند تمرین است و برای رسیدن به صدای خوب باید صبور بود.

گیتاری همه فن حریف

گیتار کلاسیک فقط برای اجرای موسیقی کلاسیک نیست و می‌توان کارهای متنوعی با آن انجام داد، به همین خاطر است که این ساز در کنسرتهای راک و پاپ نیز دیده می شود.

گیتار کلاسیک به عنوان عضوی از خانواده‌ی بزرگ و مشهور گیتار مشابهت‌هایی با گیتارهای دیگر دارد بنابراین اگر نوازنده‌ی این گیتار سراغ گیتار الکتریک یا آکوستیک با سیم‌های فلزی برود با آنها احساس غریبی نمی‌کند.

اگر کسی بگوید که گیتاریست کلاسیک است از او انتظار داریم که بر اساس تکنیک خاصی نوازندگی کند و توانایی بالایی در نت‌خوانی داشته باشد و به تئوری موسیقی اهمیت بدهد و قطعاتی را اجرا کند که بشود آن را در دایره‌ی موسیقی کلاسیک گنجاند.

چنین نوازنده‌ای در اجرای این آثار نیازی به آواز خواندن ندارد چرا که این ساز می‌تواند خودش مانند یک خواننده عمل کند و همزمان که ملودی را اجرا می‌کند بخش‌های مربوط به همراهی را نیز به گوش مخاطب برساند. البته اگر کسی بخواهد با آن آواز بخواند به شرطی که صدایش را با ساز کوک کند مشکلی پیش نمی‌آید. خوب است همینجا درباره‌ی یکی از تفاوتهای دو شیوه‌ی گیتار نوازی صحبت کنیم.

آواز خواندن با گیتار بخشی از توانایی است

برای بسیاری از مردم گیتارنوازی معادل آواز خواندن و همراهی آن با گیتار است. یادمان باشد که این بخشی از توانایی گیتار است نه همه‌ی آن.

کسانی که با گیتار آواز می‌خوانند از گیتار بیشتر برای ریتم‌نوازی استفاده می‌کنند. در اینجا اگر خواننده آواز نخواند بعید است متوجه شویم که گیتار در‌حال نواختن موسیقی کدام ترانه است. در گیتارنوازی به شیوه‌ی کلاسیک کار پیچیده‌تر است و در اغلب مواقع آوازی در کار نیست.

آهنگسازان مختلف برای این ساز قطعاتی ساخته‌اند که یک گیتاریست کلاسیک می‌تواند بر اساس سطح نوازندگی خود سراغ آنها برود.